Chiến lược kinh doanh là gì? Cốt lõi về chiến lược kinh doanh

Chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp được ví như đường đi, nước bước và là chìa khóa vận hành đưa doanh nghiệp đạt những mục tiêu, kế hoạch và thành công nhất định.  Vậy, chiến lược kinh doanh là gì? Đâu là những điểm cốt lõi về chiến lược kinh doanh ai làm kinh doanh cũng cần phải biết sẽ được chia sẻ qua bài viết này.

Chiến lược kinh doanh là gì

Thuật ngữ chiến lược có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp và được sử dụng đầu tiên trong lĩnh vực quân sự để chỉ các kế hoạch lớn, dài hạn được đưa ra trên cơ sở tin chắc cái gì đối phương có thể làm và cái gì đối phương không thể làm. Thông thường người ta hiểu chiến lược là kế hoạch và nghệ thuật chỉ huy quân sự… Chiến lược trong quân sự dựa trên sự đối kháng một mất một còn.

Thuật ngữ chiến lược được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Trong lĩnh vực kinh doanh, cũng có nhiều cách tiếp cận về chiến lược nên được gọi là chiến lược kinh doanh.

Trong kinh doanh thì không phải chỉ có mình ta mà còn nhiều công ty khác nữa. Miếng bánh thị trường cũng có giới hạn, ta ăn thì họ nghỉ, họ ăn thì ta không được ăn vì vậy mặc dù không khốc liệt như trong chiến tranh nhưng bản chất cũng vẫn là sống còn.

Chiến lược kinh doanh (tiếng anh: Business Strategy) là nghệ thuật phối hợp các hoạt động và điều khiển chúng nhằm đạt tới mục tiêu dài hạn của doanh nghiệp. Có thể xem như là một kế hoạch dài hạn để đạt được các mục tiêu kinh doanh xác định.

Chiến lược kinh doanh là phương pháp, cách thức hoạt động kinh doanh của một công ty trong lĩnh vực kinh doanh, nhằm đạt được hiệu quả kinh doanh tối ưu. Chiến lược kinh doanh là nội dung tổng thể của một kế hoạch kinh doanh có trình tự, gồm một chuỗi các biện pháp, cách thức kinh doanh chủ yếu xuyên suốt một thời gian dài.

Mục tiêu cuối cùng là hướng tới việc khắc phục những nhược điểm, phát huy những ưu điểm của doanh nghiệp, biến nguy cơ thành cơ hội, vượt qua thách thức và thúc đẩy lợi nhuận cao nhất và sự phát triển của hệ thống kinh doanh của doanh nghiệp để đạt được những thành công nhất định.

Vai trò của chiến lược kinh doanh

Chiến lược kinh doanh đóng vai trò rất quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của mỗi doanh nghiệp. Sau đây là những vai trò quan trọng của chiến lược kinh doanh:

• Chiến lược kinh doanh giúp doanh nghiệp định hướng cho hoạt động của mình trong tương lai thông qua việc phân tích và dự báo môi trường kinh doanh.
• Chiến lược kinh doanh giúp doanh nghiệp vừa linh hoạt vừa chủ động để thích ứng với những biến động của thị trường, đồng thời còn đảm bảo cho doanh nghiệp hoạt động và phát triển theo đúng hướng. Điều đó có thể giúp doanh nghiệp phấn đấu thực hiện mục tiêu nâng cao vị thế của mình trên thị trường.
• Chiến lược kinh doanh giúp doanh nghiệp nắm bắt được các cơ hội cũng như đầy đủ và cả các nguy cơ đối với sự phát triển nguồn lực của doanh nghiệp.
• Chiến lược kinh doanh giúp doanh nghiệp khai thác và sử dụng hợp lý các nguồn lực nhân sự, phát huy sức mạnh của doanh nghiệp.
• Chiến lược tạo ra một quỹ đạo hoạt động cho doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp liên kết được các cá nhân với các lợi ích khác cùng hướng tới một mục đích chung, cùng phát triển doanh nghiệp.
• Chiến lược kinh doanh tạo mối liên kết gắn bó giữa các nhân viên với nhau và giữa các nhà quản lý với nhân viên. Qua đó tăng cường và nâng cao hơn nữa nội lực của doanh nghiệp .
• Chiến lược kinh doanh là công cụ cạnh tranh có hiệu quả của doanh nghiệp. Trong điều kiện toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế hiện nay đã tạo nên sự ảnh hưởng và phụ thuộc qua lại lẫn nhau giữa các doanh nghiệp hoạt động kinh doanh. Quá trình đó đã tạo nên sự cạnh tranh khốc liệt giữa các doanh nghiệp trên thị trường.
• Ngoài những yếu tố cạnh tranh như: Giá cả, chất lượng, quảng cáo, marketing, các doanh nghiệp còn sử dụng chiến lược kinh doanh như một công cụ cạnh tranh có hiệu quả.

Quản trị chiến lược là gì

– Là tổng hợp các hoạt động nhằm hoạch định, tổ chức, kiểm tra và điều chỉnh chiến lược kinh doanh của DN.

– Mục đích nhằm đảm bảo DN luôn khai thác được các cơ hội, điểm mạnh và hạn chế được nguy cơ, điểm yếu.

Các bước quản trị chiến lược, gồm:

B1: Nghiên cứu triết lý kinh doanh, mục tiêu và nhiệm vụ của DN.

B2: Phân tích, dự báo môi trường bên ngoài

B3: Phân tích, dự báo môi trường bên trong.

B4: Xem xét lại mục tiêu DN trong từng thời kỳ chiến lược.

B5: Quyết định chiến lược kinh doanh cho DN

B6: Phân phối các nguồn lực

B7: Xây dựng và triển khai các chính sách kinh doanh.

B8: Xây dựng và triển khai các kế hoạch kinh doanh ngắn hạn.

B9: Kiểm tra đánh giá việc thực hiện chiến lược và tiến hành điều chỉnh cần thiết.

Các cấp độ chiến lược kinh doanh

Gồm có 3 cấp chiến lược:

• Chiến lược cấp toàn doanh nghiệp: là cấp chiến lược của toàn DN.
• Chiến lược của đơn vị kinh doanh chiến lược (SBU): một DN có thể kinh doanh nhiều nhóm sản phẩm khác nhau phục vụ cho những khách hàng hoàn toàn khác nhau. DN cần có chiến lược riêng cho mỗi loại.
• Chiến lược chức năng: là chiến lược cho từng lĩnh vực chức năng cụ thể ví dụ chiến lược nguồn nhân lực, chiến lược tài chính, chiến lược kỹ thuật công nghệ, chiến lược marketing,..

Các loại chiến lược kinh doanh theo giai đoạn phát triển:

Giống như con người có sinh lão bệnh tử thì về nguyên tắc DN cũng có từng giai đoạn như vậy, mỗi giai đoạn sẽ phải có chiến lược tương ứng:

Chiến lược kinh doanh là gì: Chu kỳ sống của doanh nghiệp

• Chiến lược tăng trưởng: Khi môi trường kinh doanh thuận lợi, doanh nghiệp đang hừng hực sức sống thì theo chiến lược tăng trưởng. Câu hỏi đặt ra lúc này là làm thế nào để tăng quy mô, xác lập vị trí thật nhanh chóng? Nhìn tên của chiến lược các nhánh ta cũng có thể phần nào hiểu được cách thức tiến hành.
• Chiến lược ổn định: Khi môi trường ngành đang có dấu hiệu phát triển chậm lại DN cần duy trì quy mô sản xuất và vị trí, việc phát triển tíếp ẩn chứa nhiều rủi ro.
• Chiến lược cắt giảm: Khi môi trường kinh doanh suy giảm, DN trong ngắn hạn phải giảm chi phí để duy trì hoặc là người chủ bán DN đi thu hồi vốn đầu tư nhằm kinh doanh sang lĩnh vực khác.
• Chiến lược điều chỉnh: Khi DN thấy rằng mục tiêu chiến lược vẫn đúng nhưng giải pháp thực hiện có vấn đề vì vậy cần phải điều chỉnh giải pháp.

Chiến lược kinh doanh là gì: các loại chiến lược kinh doanh theo chu kỳ sống của doanh nghiệp

Các yếu tố ảnh hưởng tới chiến lược kinh doanh

Dưới đây là một số các yếu tố cơ bản ảnh hưởng trực tiếp tới việc xây dựng chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp bạn:

• Sản phẩm/dịch vụ được cung cấp.
• Nguồn tài nguyên thiên nhiên.
• Phương thức Marketing và bán hàng.
• Năng lực sản xuất.
• Khả năng đáp ứng khách hàng.
• Mục tiêu tăng doanh số.
• Phương thức phân phối.
• Nền tảng công nghệ.
• Loại hình và nhu cầu thị trường.
• Mục tiêu về lợi nhuận.
• Chiến lược kinh doanh Online.

Michael Treacy và Fred Wiersema gợi ý rằng có 3 nguyên tắc cần tuyệt đối tuân thủ trong chiến lược kinh doanh bao gồm:

Operational Excellence – Vận hành hoàn hảo

Chiến lược này phụ thuộc vào khả năng sản xuất và phân phối sản phẩm/dịch vụ. Mục tiêu là để dẫn đầu thị trường bằng giá cả và sự thuận tiện.

Customer Intimacy – Sự trung thành của khách hàng

Chiến lược này tập trung vào việc cung cấp sản phẩm và dịch vụ thật phù hợp với nhóm phân khúc khách hàng lựa chọn Mục tiêu là để xây dựng mối quan hệ bền vững và tạo dựng lòng trung thành của khách hàng với thương hiệu doanh nghiệp.

Product Leadership Generation – Cung cấp sản phẩm dẫn đầu

Chiến lược tập trung vào phát triển các sản phẩm và dịch vượt trội, cải tiến. Mục tiêu là để nhanh chóng thương mại hóa các ý tưởng sản phẩm thuộc doanh nghiệp.

Các câu hỏi thường gặp về chiến lược

Nếu như các định nghĩa trên có vẻ như hơi khó hiểu, phần các câu hỏi thường gặp dưới đây sẽ mang tính gợi mở hơn cho bạn:

1. Liên quan tới tầm nhìn và sứ mệnh của thương hiệu

• Chúng ta là ai?
• Chúng ta làm gì?
• Tại sao chúng ta ở đây? (thị trường này)
• Công ty, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nào?
• Chúng ta muốn doanh nghiệp trở thành gì trong tương lai?
• Chúng ta muốn doanh nghiệp PHẢI trở thành gì trong tương lai?

2. Liên quan tới chiến lược thông dụng

• Các mục tiêu của doanh nghiệp là gì?
• Chiến lược của doanh nghiệp hiện tại?
• Những hành động nào có thể giúp chúng ta đạt được mục tiêu?
• Các phương tiện, tài nguyên nào cần sử dụng?
• Doanh nghiệp bị hạn chế bởi không có phương tiện hay nguồn tài nguyên nào?
• Những rủi ro nghiêm trọng nào khiến chúng ta cần phải chuẩn bị trước các kế hoạch đối phó?

3. Liên quan tới chiến lược doanh nghiệp

• Chiến lược của doanh nghiệp hiện tại?
• Các giả định về tính khả thi của chiến lược mới là gì?
• Chuyện gì sẽ xảy ra ở trong các môi trường khác nhau (xã hội, chính trị, công nghệ, và tài chính khác nhau)?
• Mục tiêu tăng trưởng và lợi nhuận của doanh nghiệp?
• Thị trường mục tiêu ở đâu?
• Trong ngành hoặc lĩnh vực cụ thể nào?
• Liên quan tới chiến lược cạnh tranh

4. Liên quan tới chiến lược cạnh tranh

• Chiến lược cạnh tranh hiện tại là gì?
• Các giả định về tính khả thi của chiến lược mới là gì?
• Tình hình chung của đối thủ và thị trường là gì?
• Mục tiêu tăng trưởng và lợi nhuận của doanh nghiệp?
• Doanh nghiệp cung cấp loại hình sản phẩm và dịch vụ gì?
• Phục vụ phân khúc khách hàng mục tiêu nào?
• Các quyết định mua/bán được đưa ra như thế nào?
• Doanh nghiệp phân phối sản phẩm và dịch vụ như thế nào?
• Nền tảng công nghệ doanh nghiệp sử dụng là gì?
• Các nền tảng cốt lõi cần phải có?
• Về cơ bản chúng ta sẽ cạnh tranh bằng gì?

Các bước hoạch định chiến lược kinh doanh

Một doanh nghiệp mạnh là một doanh nghiệp có những chiến lược kinh doanh cụ thể, từ đó các chiến thuật, công việc sẽ thực hiện nhất quán để đạt được những thành công nhất định. Thông thường các bước hoạch định chiến lược kinh doanh thường do những nhà quản trị, chủ doanh nghiệp đề ra.

Đối với những doanh nghiệp mới thành lập, việc hạch định chiến lược kinh doanh càng quan trọng, đòi hỏi sự rõ ràng và chặt chẽ để có thể cạnh tranh được với những đối thủ trên thị trường hiện nay. Nếu bạn chưa biết cách bắt đầu xây dựng chiến lược kinh doanh như thế nào thì tham khảo ngay 5 bước hạch định chiến lược kinh doanh dưới đây nhé

Bước 1: Thiết lập mục tiêu

Thiết lập mục tiêu là bước quan trọng và đầu tiên bắt buộc phải thực hiện nếu muốn đạt được những thành công trong chiến lược kinh doanh hiện nay.

Vậy chính bản phải trả lời được những câu hỏi này để làm rõ được mục tiêu của doanh nghiệp là gì trong tương lai sắp tới:

• Công ty mong muốn đạt được mục tiêu gì trong tương lại?
• Thời gian đạt được mục tiêu đó trong bao lâu?

Mục tiêu đó phải mang tính thực tế và được lượng hóa thể hiện chính xác những gì công ty muốn thu được, có thể là những con số về doanh thu, có thể mở rộng nhân sự, đào tạo nhân sự, phát triển thị trường… Những yếu tố cần cân nhắc khi thiết lập mục tiêu là tiềm lực tài chính, cơ hội, nguyên vọng thành viên, cổ đông…

Bước 2. Đánh giá thực trạng

Sau khi thiết lập được mục tiêu của doanh nghiệp cho những năm sắp tới, doanh nghiệp cần đánh giá thực trạng hiện tại bao gồm những yếu tố ở 2 nhóm sau:

a) Hoạt động ảnh hưởng ngành kinh doanh:

Với bất kỳ ngành nghề kinh doanh nào cũng có những cơ hội và nguy cơ, đồng thời thị trường và xu hướng kinh doanh hiện tại cũng ảnh hưởng đến chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp.

Vì thế bạn phải nghiên cứu, phân tích được những yếu tố ảnh hưởng tới hoạt động kinh doanh sắp tới của công ty là gì bao gồm cả: công nghệ, kinh tế, chính trị, hoạt động xã hội…. từ đó xác định được nguy cơ hay cơ hội và đánh giá được mục tiêu chiến lược cho công ty hiện tại như thế nào? Phù hợp hay không?

b) Tiềm lực doanh nghiệp hiện tại:

Sau khi đã xác định được thị trường kinh doanh và những ảnh hưởng sắp tới cho ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp. Bạn cần đánh giá và phân tích được những điểm mạnh và yếu của công ty ở tất cả mọi mặt: Quản lý, Marketing, tài chính, hoạt động sản xuất, nghiên cứu và phát triển….

Phân tích càng cụ thể, hiểu được những yếu tố tác động bên ngoài, hiểu được nguồn lực bên trong của doanh nghiệp, từ đó có những phân bổ cho hợp lý để chuẩn bị tinh thần chinh chiến và đưa doanh nghiệp đạt được những mục tiêu cụ thể, thực tế.

Bước 3: Xây dựng chiến lược

Sau khi bạn đã xác định được mục tiêu, đánh giá được thực trạng cụ thể thì tiến hành tới bước lựa chọn và xây dựng chiến lược cụ thể cho doanh nghiệp.

Trong bước xây dựng chiến lược này bạn sẽ thêm một phần xác định và cụ thể hóa các mục tiêu ở bước ban đầu với những câu hỏi sau đây:

• Mục tiêu chiến lược kinh doanh doanh nghiệp cần đạt là gì? Cụ thể hóa và lượng hóa được.
• Đối thủ cạnh tranh là ai? Những yếu tố tác động bên ngoài ảnh hưởng tới chiến lược kinh doanh này là gì?
• Lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp là gì? Tiềm lực doanh nghiệp hiện có là gì?

Bước 4: Chuẩn bị thực hiện chiến lược kinh doanh

Để thực hiện được chiến lược kinh doanh hiệu quả bạn cần phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, phân bổ nguồn lực, tài chính, nhân sự…. mọi thứ trong từng giai đoạn phù hợp. Chia nhỏ ra từng chiến lược ở mỗi giai đoạn từ đó có chiến thuật phù hợp để triển khai.

Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ doanh nghiệp có thể bắt tay vào thực hiện kế hoạch chiến lược cụ thể. Trong quá trình thực hiện có thể có sự thay đổi nhưng cần linh hoạt, rồi vẫn bám sát vào chiến lược “xương sống” của doanh nghiệp để đạt được những mục tiêu trong từng giai đoạn nhất định.

Bước 5: Đánh giá và kiểm soát kế hoạch

Bước cuối cùng trong chiến lược kinh doanh và đánh giá và kiểm soát kế hoạch. Đây là bước quan trọng để xác định xem chiến lược kinh doanh có phù hợp, có mang lại những lợi ích cho doanh nghiệp hay không.
Quá trình đánh giá và kiểm soát kế hoạch chiến lược kinh doanh cần thực hiện xuyên suốt trong cả quá trình thực hiện chiến lược kinh doanh để có những bổ sung, điều chỉnh kịp thời, đúng thời điểm để mang lại những hiệu quả nhất định.

Các lưu ý để có chiến lược kinh doanh thành công

Để có một chiến lược kinh doanh thành công thì cần rất nhiều yếu tố tác động đến. Sau đây là những yếu tố quan trọng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự thành bại của một chiến lược trong các doanh nghiệp hiện nay mà bạn không thể bỏ qua.

Xác định và tìm hiểu về đối thủ

Ông bà đã dạy: biết địch biết ta, trăm trận trăm thắng! Vậy nên bạn nên nghiên cứu kỹ những đối thủ của mình họ đang hoạt động như thế nào? Họ đang đạt được những thành tưu gì? Khách hàng của họ là ai….
Bạn tìm hiểu được càng nhiều thông tin, bạn càng có thêm những dữ liệu quan trọng để hoàn thành chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. Vì thế đừng sợ tốn thời gian ở những bước này nhé.

Lưu tâm và chú ý đến dòng tiền của doanh nghiệp

Dòng tiền là sự sống còn của chiến lược kinh doanh, của doanh nghiệp. Hiện nay đã có rất nhiều đơn vị kinh doanh khởi nghiệp bị “sụp” ngay ở bước không quản lý được dòng tiền tốt.

Vì thế, giám sát dòng tiền chặt chẽ, tối ưu vận hành để chi phí thấp nhất, và luôn có khoản dự phòng cho các trường hợp bất trắc. Suy cho cùng, kế hoạch kinh doanh có tốt đến đâu thì nó cũng là 1 dự báo cho tương lai, và không có gì đảm bảo 100% cả, đặc biệt khi bạn có một đối thủ mạnh hoặc diễn biến kinh tế vĩ mô phức tạp.

Cập nhật thông tin thị trường mới liên tục

Thương trường luôn thay đổi từng ngày, ngoài việc tập trung phát triển dài hạn, xây dựng nền móng vững chắc cho công ty, bạn cần phải cập nhật những thông tin mới của thị trường để nắm bắt được xu hướng tương lại là gì?

Nếu bạn cố chấp đứng yên một chỗ hoặc đi ngược với xu hướng của thời đại, chắc chắn doanh nghiệp bạn sẽ gặp khó khăn và thậm chí có thể bị đào thải. Việc linh hoạt trước những thay đổi của ngoại cảnh là cần thiết và nên được quan tâm trong các bản đề xuất chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp.

Áp dụng công nghệ mới

Công nghệ đang thay đổi mọi mặt của cuộc sống, nên nó cũng có thể giúp doanh nghiệp của bạn hoạt động hiệu quả hơn. Có rất nhiều phần mềm quản lý, hỗ trợ vận hành doanh nghiệp cực kỳ tốt để giúp ích cho doanh nghiệp, cớ sao không áp dụng để tạo bàn đạp cho sự phát triển doanh nghiệp nhanh hơn đúng không nào.

Bắt đầu với thị trường ngách

Nếu bạn mới bắt đầu kinh doanh thì có thể nghiên cứu đối thủ, tổng quan thị trường và chọn ra hướng thị trường bách để phát triển kinh doanh. Thông thường với thị trường ngách thường tốn ích chi phí hơn, đặc biệt nếu bạn biết có thể mất rất ít chi phí nếu bạn nhớ các điều sau:

• Cung cấp một sản phẩm độc đáo cho nhóm khách hàng nhỏ.
• Hiểu các nhu cầu chuyên biệt của nhóm khách hàng này
• Truyền được đúng thông điệp

Chú ý phản hồi của khách hàng

Mục đích của kinh doanh là đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Nên sẽ không có ý nghĩ gì nếu khách không thích và không mua sản phẩm của bạn.

Bạn cần liên tục trưng cầu ý kiến khách hàng, xem cảm nhận và đánh của họ về doanh nghiệp, sản phẩm kinh doanh…. Như thế nào để từ đó điều chỉnh để tốt hơn.

Đưa ra những quyết định có cơ sở

Mỗi quyết định của thành viên trong công ty sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chiến lược và sự phát triển của doanh nghiệp. Vì thế bạn cần suy nghĩ kỹ trước khi đưa ra quyết định.

Mọi quyết định phải có những cơ sở, dữ liệu, thông tin, số liệu chất lượng, cụ thể, thiếu đi những nguồn dữ liệu chất lượng doanh nghiệp không thể nào đưa ra những quyết định đúng đắn.

Đồng thời, kinh doanh là bài toán của kế hoạch, tính toán cụ thể, vì thế tuyệt đối không quyết định dựa trên cảm xúc.

Những quyết định mang tính cảm xúc sẽ đưa doanh nghiệp tới với một ván cờ may rủi, nơi thành công và thất bại chỉ cách nhau bằng một sợi dây chỉ mong manh.

Kết bài

Vậy là chúng tôi vừa giới thiệu đến bạn đọc những điểm cốt lõi về chiến lược kinh doanh là gì. Có thể thấy rằng một chiến lược trong lĩnh vực kinh doanh là rất quan trọng với doanh nghiệp. Nó là xương sống, là kim chỉ nam điều hướng cho doanh nghiệp để phát triển.

Việc xây dựng chiến lược kinh doanh chắc chắn không hề đơn giản và dĩ nhiên, nó không chỉ dừng lại ở những con chữ trên trang giấy hay những báo cáo, bản kế hoạch nào đó.

Xã hội ngày nay đã phát triển rất nhiều, kéo theo nhu cầu và mong muốn của người tiêu dùng ngày một cao hơn, đối thủ xuất hiện ngày một nhiều. Chính vì vậy mà chiến lược trong kinh doanh ngày nay cũng phải thay đổi, nó phải được xây dựng thông qua kinh nghiệm thực tiễn và tương tác, va chạm trực tiếp với khách hàng.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đọc đã hiểu chính xác chiến lược kinh doanh là gì cũng như những đặc điểm, vai trò và những bước để xây dựng một chiến lược kinh doanh chuẩn chỉ cho doanh nghiệp.